İnsanlar telefonlarına yeni bir uygulama indirir ve ilk birkaç hafta boyunca bu uygulamayı ciddi şekilde kullanırlar. İlk günlerde bu uygulamayı herkese tavsiye eder ve onu kullanmaktan keyif alırlar. Onunla yaratıcı birçok şey üretirler. Ancak zaman içinde insanlar önerdikleri uygulamayı kullanmayı bırakırlar. Psikologlar bu duruma yenilik etkisi (novelty effect) olarak tanımlamaktadır.
Kısa süre içerisinde edinilen uygulama yenilik etkisi nedeniyle başlangıçta yaşanan motivasyon artışının; kullanıcının karşılaştığı yeni bir sistem, çevre ya da ortamına giren yeni teknolojiden kaynaklanan bir motivasyon ya da performans artışı sağladığı fakat bu etkinin ise geçici olduğu ortaya konmuştur.
Literatüre girmiş “yenilik etkisi” sporda da karşımıza çıkmaktadır.
Seyirciler, yeni inşa edilen ya da yenilenmiş bir stadın içine çabucak alışmakta, bu nedenle sadece açılıştan hemen sonraki ilk sezonda ortaya çıkan çok kısa vadeli önemli bir yenilik değeri olarak karşımıza çıkmaktadır. Yenilik etkisi daha uzun bir süre boyunca devam etmekte ve sonra aniden sona ermektedir. Yenilik etkisi yeni stadyumun açılış tarihinden itibaren başlamakta, ilk sezonda en yüksek değeri almakta ve sonraki yıllarda sürekli ve önemli ölçüde düşmektedir. Belirli bir süre sonra ise artık yenilik etkisi görülmemektedir.
Yeni bir spor tesisinin açılması tesisin yeniliğinden dolayı daha fazla seyirciyi tesise çekmesine yol açar; yeni tesisle birlikte taraftarlar müsabakaları daha rahat izleyebilir ve vip alanlari localar, oturma düzeni, koltuklar, eğlence alanları, giriş-çıkış kolaylıkları, otopark vb hizmetlerden yararlanırlar.
Bu etkinin devam edip etmeyeceğini ve ne kadar süreceğini anlamak önemlidir. Taraftarların yeni bir tesisin verdiği heyecanla müsabakalara gitme isteği daha sonraları düşmekte midir? Profesyonel liglerde yenilik etkisini özellikle yeni yapılan tesislerde olduğunu belgeleyen bir araştırma yapılmıştır. Sonuçlar, yeni bir MLB stadyumunun açıldığı ilk yılda ve bunu izleyen yıllarda yenilik etkisini oluşturduğunu göstermiştir.
Coates ve Humphreys (2005) MLB, NBA ve NFL’de yenilik etkisini kapsamlı bir şekilde incelemişlerdir. Sonuçlar yenilik etkisi uzunluğunun MLB için sekiz, NFL için beş ve NBA için dokuz sezon olduğunu göstermiştir. Yine 2006 yılında Bundesliga’nın 1963-64 ile 2003-04 sezonlarını kapsayan müsabakalar analiz edildiğinde ilk beş yılda yenilenen ya da yeniden yapılan stadyumlarda yenilik etkisi ilk sezondan itibaren başlayıp beşinci sezona kadar sürmekte olduğu analiz edilmiştir.
Tabii bu hesaplamada yenilenen spor tesislerinin modernize edilmesinden yeni eklenen VIP alanları, locaların satın alınması ve diğer etkinliklere kiralaması (konser, extreme sporlar vs) yoluyla elde edilen gelirleri de göz ardı etmememiz gereklidir.
Bu etkinin devam edip etmeyeceğini ve ne kadar süreceğini anlamak özellikle kulüp yöneticileri için son derece önemlidir. Çünkü bu süre ne kadar artarsa kulüp, hem müsabaka günlerinde hem sponsorluk gelirlerinden hem de stadyum isim haklarının satışından o kadar yüksek gelir elde edecektir.
Yenilik etkisinden maksimum fayda sağlamak için, kulüpler sporla birlikte müsabaka günleri taraftarlarını stadyumlara çekebilecek ve aileleriyle birlikte vakit geçirebilecekleri bir ortamı onlara sağlayacak saha içi ve saha dışında çeşitli “sportainment” uygulamalarını hayata geçirebilirler. Ayrıca son çıkan teknolojik gelişmeleri stadyumlarına ya da tesislerine entegre ederek seyircilerin televizyonu tercih etmesinin önüne geçebilirler. Böylelikle yenilik etkisinin görüldüğü ortalama 5 sezonun üzerine çıkabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder