Irkçılığın Üstesinden Gelen Atlet: Jesse Owens

Jesse Owens Kuzey Alabama’nın küçük bir kasabası olan Oakville’de fakir bir siyahî ailenin onuncu ve son çocuğu olarak 12 Eylül 1913 yılında dünyaya geldi. William Baker’ın James Cleveland Owens (J.C. Owens) hayatını kitaplaştırdığı kitabında[1]annesi Owens’ı ailenin kraliçe arısı olarak tanımlamıştır. Owens’ın teşvikiyle aile Ohio’ya taşınırlar ve oradaki okul öğretmeni adını (J.C.) yanlış duymasıyla adı Jesse olarak değişir.
Okul notları hiçbir zaman yüksek olmayan Genç Jesse’nin lisedeki atletik potansiyeli beden eğitimi öğretmeninin dikkatini çekti. Onun hünerleri, kendisini 1933 yılında birkaç siyahî öğrencinin okuduğu Ohio State Üniversitesi’ne kabul edilmesini sağladı. Owens sprint ve engelli koşuları ile uzun atlamada dünya rekorlarını kırmaya başladı. Owens, 1936 yılında Berlin’de gerçekleştirilen Olimpiyat Oyunları’nda ABD milli takımına seçildi.
Bu oyunlar Owens’ı uluslararası bir üne kavuşturdu. 100 m, 200 m, uzun atlama ve 4x400 m bayrak yarışında 4 altın madalya kazandı. Bu başarıya 100 m, 200 m ve uzun atlama dallarında dünya rekoru kırarak ulaştı. Owens, Oyunlarda yalnızca altın madalyalar kazanmadı; alçak gönüllüğü sayesinde seyircilerin ve televizyonda izleyen milyonların da kalbini fethetti.
1936 Berlin Olimpiyat Oyunları’nın en dikkat çeken olayı ise, Hitler’in Owens’a madalya vermeyi reddetmesi ve onun elini sıkmaması olmuştur. Hitler sadece Alman atletlere madalya takdim etmek istemiş; fakat Uluslararası Olimpiyat Komitesi buna izin vermediği için Hitler hiçbir sporcuya madalya vermemeyi tercih etmiştir. Ayrıca madalya töreninin bir gün sonrasında “Hitler’in Owens ile selamlaştığı” şeklindeki Führer’in yaptığı açıklamaları Owens reddetmiştir.
Oyunlar bittikten sonra Owens’a renginden dolayı Başkan Roosevelt ne kutlama telgrafı iletmiş ne de onu Başkanlık Sarayı’na davet etmiştir.

ABD’ye döndüğünde Owens birçok büyük firmada çalıştı. Bir süre atletizm yorumculuğu yaptı. Onun Amerikan vatanseverliği, sevimliliği ve başarılarıyla birleşince beyazların da Owens’a karşı tutumu değişmeye başladı. 1976’da Başkan Ford onu tüm Amerikalılara “ilham kaynağı” olduğu için Bağımsızlık Madalyası ile ödüllendirdi. 4 yıl sonra Arizona’da 76 yaşında öldüğünde tüm Arizona Eyaleti’nde bayraklar yarıya indirildi.


[1] William J. Baker, Jesse Owens -an American Life, 2006. 

Yorumlar